Hece Ölçüsü Konu Anlatımı

Konu: Hece Ölçüsü (Lise 1 Türkçe)

Konu Anlatımı:

Hece ölçüsü, Türk şiirinde en çok kullanılan ölçü birimlerinden biridir. Hece ölçüsünde, şiirdeki dizeler belirli bir hece sayısına göre düzenlenir. Bu ölçüde, her dizenin hece sayısı sabittir. Hece ölçüsünde en yaygın kullanılan hece sayıları 7, 8, 11 ve 12’dir. Hece ölçüsü, özellikle halk şiirlerinde ve divan şiirlerinde sıklıkla kullanılır.

Hece Ölçüsünün Özellikleri:

Dizelerin Hece Sayısı Sabittir: Her dizedeki hece sayısı belirli bir düzene göre düzenlenir.

Duygusal ve Ritmik Etki: Hece ölçüsündeki düzen, şiire ritmik bir yapı kazandırır ve duyguları daha etkili bir biçimde aktarmayı sağlar.

Türk Şiirinde Yaygın Kullanım: Hece ölçüsü, Türk halk şiirinin temel ölçüsüdür. Aynı zamanda halk edebiyatı türlerinde de sıkça karşımıza çıkar.

Hece Ölçüsünün Kullanıldığı Başlıca Şiir Türleri:

Türkü: Halk şiirinin bir türüdür ve hece ölçüsüne dayalı olarak yazılır.

Koşma: Genellikle 11’li hece ölçüsüyle yazılır ve halk edebiyatında önemli bir yer tutar.

Şarkı: Hece ölçüsüyle yazılmış, melodiye uygun şiirlerdir.

Hece Ölçüsünde Yaygın Kullanılan Heceler:

7’li Hece Ölçüsü: Her dizede 7 hece bulunur. Genellikle hızlı ve enerjik bir ritme sahiptir.

8’li Hece Ölçüsü: Her dizede 8 hece bulunur. Genellikle melodik bir yapıya sahiptir.

11’li Hece Ölçüsü: Bu ölçüde her dizede 11 hece bulunur ve en yaygın olarak halk şiirlerinde kullanılır.

Örnek Cümleler:

7’li Hece Ölçüsü:

“Gecenin karanlığına,
Gökyüzü sarı bir ışık.”

8’li Hece Ölçüsü:

“Yol uzun, gönlüm dar,
Karşı kıyıda beni bekler.”

11’li Hece Ölçüsü:

“Yağmur yağıyor, toprağa su veriyor.”

Mini Test:

“Gecenin karanlığına, / Gökyüzü sarı bir ışık.” cümlesindeki hece ölçüsü nedir?
A) 7’li Hece Ölçüsü
B) 8’li Hece Ölçüsü
C) 11’li Hece Ölçüsü
D) Serbest ölçü

“Yağmur yağıyor, toprağa su veriyor.” cümlesindeki hece ölçüsü nedir?
A) 7’li Hece Ölçüsü
B) 8’li Hece Ölçüsü
C) 11’li Hece Ölçüsü
D) Serbest ölçü

Hece ölçüsünde her dizedeki hece sayısı neye göre düzenlenir?
A) Kafiye
B) Şairin tercihi
C) Hecelerin uzunluğuna
D) Belirli bir sayıya göre

Hangi şiir türü genellikle 11’li hece ölçüsüyle yazılır?
A) Koşma
B) Şarkı
C) Türkü
D) Makale

8’li hece ölçüsünde her dizede kaç hece bulunur?
A) 7
B) 8
C) 10
D) 11

Cevap Anahtarı:

A

C

D

A

B